O występku chuligańskim.

Nowelizacją z dnia 16 listopada 2006 roku wprowadzono do Kodeksu karnego instytucję prawną występku o charakterze chuligańskim. Czym jest ów występek i jakie konsekwencje niesie ze sobą zakwalifikowanie przestępstwa jako mającego charakter chuligański? O tym w niniejszym wpisie.

Regulacja.

Jak zostało wskazane we wstępie – sięgamy do przepisów Kodeksu karnego, w szczególności interesuje nas przepis art. 115 § 21 tegoż kodeksu. To tutaj znajdziemy definicję występku o charakterze chuligańskim. Jeżeli zaś chodzi o konsekwencje uznania występku za chuligański – właściwe przepisy „rozsiane” są po Kodeksie karnym, warto tutaj wskazać chociażby przepisy art. 57a § 1 Kodeksu karnego czy też art. 69 § 4 Kodeksu karnego.

Warunki.

Jakie warunki musi spełniać przestępstwo by zostało uznane za występek o charakterze chuligańskim?

Oczywiście, po pierwsze – musi być występkiem (nie ma zbrodni o charakterze chuligańskim, rozróżnienie przestępstw na zbrodnie i występki – patrz: przepis art. 7 § 1 – 3 Kodeksu karnego).

Po drugie – musi spełniać łącznie następujące warunki:

– występek polega na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy;

– sprawca występku działa publicznie;

– sprawca występku działa bez powodu albo z oczywiście błahego powodu;

– sprawca występku okazuje rażące lekceważenie dla porządku prawnego.

Sąd, w przypadku stwierdzenia, iż dany występek spełnia wyżej wskazane warunki, jest zobowiązany (a nie tylko może…) zakwalifikować go jako mający charakter chuligański i wyciągnąć z tego faktu właściwe konsekwencje.

Najczęściej spotykane w praktyce występki o charakterze chuligańskim należą do przestępstw przeciwko czci i nietykalności cielesnej oraz przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, często charakter taki ma również przestępstwo niszczenia lub uszkadzania mienia.

Ważne!

Przy ocenie czy sprawca działał bez powodu albo z powodu oczywiście błahego – dominujące znaczenie ma „ocena obiektywna”, nie zaś subiektywne poglądy sprawcy występku. Tak więc o chuligańskim charakterze czynu decyduje obiektywny wydźwięk zachowania sprawcy, nie zaś wewnętrzne przekonanie sprawcy co do istnienia „powodów” jego zachowania.

Warto zwrócić również uwagę, iż samo dokonanie czynu w miejscu publicznym nie wystarcza do ustalenia działania „publicznie”. Innymi słowy – działanie w miejscu publicznym to nie to samo, co działanie publicznie. Działanie publicznie to działanie w obliczu „publiczności” – działanie, które może być dostrzegalne dla nieokreślonej liczby osób, przy czym sprawca, mając świadomość tej możliwości, co najmniej się na to godzi, okazując w ten sposób rażące lekceważenie porządku prawnego.

Konsekwencje.

Tak jak już wspominałem – konsekwencje zakwalifikowania występku jako mającego charakter chuligański „rozsiane” są po Kodeksie karnym. Są to konsekwencje poważne, takie jak:

– przepis art. 57a § 1 i 2 Kodeksu karnego – sąd skazując za występek o charakterze chuligańskim, wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Sąd orzeka również nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, chyba że orzeka obowiązek naprawienia szkody, obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązkę na podstawie przepisu art. 46. Jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, sąd może orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

– przepis art. 69 § 4 Kodeksu karnego – sąd wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach;

– czy wreszcie – przepis art. 41b § 1 Kodeksu karnego – sąd może orzec zakaz wstępu na imprezę masową, jeżeli przestępstwo zostało popełnione w związku z taką imprezą lub w razie skazania za występek o charakterze chuligańskim, a udział sprawcy w imprezach masowych zagraża dobrom chronionym prawem.

Jak widać – kara dla sprawcy występku o charakterze chuligańskim jest wyższa, ograniczone jest również możliwość zastosowania wobec niego pewnych korzyści, które przewiduje prawo karne.

O karze łącznej:

http://adwokatmarczak.pl/artykuly/kara-laczna/

Stan prawny na dzień: 13 grudnia 2017 roku.

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelaria Adwokacka w Łodzi oraz Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.