Zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego – dochodzenia albo śledztwa.
Prowadzone w sprawie karnej postępowanie przygotowawcze przyjmuje postać dochodzenia albo śledztwa. Postępowanie przygotowawcze może zakończyć się na wiele sposób – w tym oczywiście wniesieniem aktu oskarżenia albo… umorzeniem. Postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego podlega zaskarżeniu – i o tym będzie w niniejszym wpisie.
Regulacja.
Wpis dotyczy przepisów Kodeksu postępowania karnego, aktualny tekst tej ustawy znajdziecie Państwo po kliknięciu w następujący link:
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970890555.
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu…
Na postanowienie o umorzeniu dochodzenia albo śledztwa przysługuje zażalenie. Zażalenie wnosi się do sądu za pośrednictwem prokuratora, który wydał/zatwierdził postanowienie o umorzeniu. Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd powołany do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji (czyli sąd, który hipotetycznie rozpoznawałby sprawę w pierwszej instancji, gdyby doszło do wniesienia aktu oskarżenia).
Kto może wnieść zażalenie?
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia albo śledztwa przysługuje następującym podmiotom:
– stronom;
– instytucji państwowej lub samorządowej, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie;
– osobie, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie określonym w art. 228-231, art. 233, art. 235, art. 236, art. 245, art. 270-277, art. 278-294 lub w art. 296-306 Kodeksu karnego, jeżeli postępowanie karne wszczęto w wyniku jej zawiadomienia, a wskutek tego przestępstwa doszło do naruszenia jej praw.
Ważne!
Należy zwrócić uwagę, iż składający zawiadomienie o przestępstwie nie zawsze będzie uprawniony do zaskarżenia postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego, które toczyło się wskutek jego zawiadomienia!
Uprawnieni do wniesienia zażalenia mają prawo przejrzenia akt, co oczywiście jest bardzo przydatne przy sporządzaniu zażalenia – nie trzeba bowiem pisać go „w ciemno”. Należy zwrócić również uwagę, iż postanowienie o umorzeniu dochodzenia nie wymaga uzasadnienia ale na wniosek strony organ prowadzący dochodzenie podaje ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia.
Ile wynosi opłata od zażalenia?
Zażalenie na umorzenie dochodzenia albo śledztwa jest wolne od opłat.
Co powinno zawierać zażalenie?
W zażaleniu należy przede wszystkim wskazać zaskarżone rozstrzygnięcie lub ustalenie (czyli wskazać od czego się wnoszący zażalenie odwołuje). W zażaleniu należy również podać czego wnoszący się domaga, zalecane choć nieobowiązkowe (dla osoby, która nie jest profesjonalnym prawnikiem) jest – wskazanie konkretnych zarzutów oraz przedstawienie uzasadnienia stanowiska zajętego w zażaleniu.
W jakim terminie należy wnieść zażalenie?
Zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia/śledztwa wnosimy w terminie 7 dni od daty doręczenia nam postanowienia. Do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się termin. Licząc termin uwzględniamy wszystkie dni, nie tylko – dni robocze (częsty błąd!). Jeżeli koniec terminu przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, zażalenie można wnieść następnego dnia. Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało m.in. nadane w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej (np. Poczta Polska i nadanie zażalenia listem poleconym).
Co może zrobić sąd?
Sąd do którego trafi zażalenie może utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy, może również je uchylić i przekazać sprawę do dalszego prowadzenia w postępowaniu przygotowawczym. Uchylając postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego sąd podaje powody uchylenia, a w miarę potrzeby – wskazuje także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić. Wskazania te są dla organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze wiążące!
Jeżeli organ prowadzący postępowanie dalej nie znajdzie podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wyda ponowne postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego. W takim wypadku pokrzywdzony, który zaskarżył wcześniej postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego, może wnieść tzw. subsydiarny akt oskarżenia. Nie jest natomiast możliwe zaskarżenie do sądu ponownego postanowienia o umorzeniu postępowania. O subsydiarnym akcie oskarżenia – więcej w jednym z kolejnych wpisów!
Stan prawny na dzień: 17 września 2018 roku.
Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.
Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.
