Wznowienie postępowania administracyjnego.

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje możliwość wznowienia postępowania w sprawie, która zakończona została już ostateczną decyzją. W jakich przypadkach wznowienie postępowania jest możliwe, do jakiego organu i w jakim terminie należy wnieść podanie, jak wygląda procedura wznowienia postępowania administracyjnego – o tym dowiecie się Państwo z niniejszego wpisu.

Regulacja.

Wpis dotyczy przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego. Aktualny tekst ustawy do znalezienia pod następującym linkiem: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19600300168.

Przesłanki wznowienia postępowania.

Przesłanki to podstawy do wznowienia postępowania. Postępowanie zakończone ostateczną decyzją administracyjną wznawia się jeżeli:

– dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

– decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;

– decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do właściwych przepisów (art. 24, 25 i 27 Kodeksu postępowania administracyjnego);

– strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;

– wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję;

– decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;

– zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji;

– decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.

Warto wiedzieć!

W przypadku fałszywych dowodów oraz decyzji wydanej w wyniku przestępstwa postępowanie można wznowić nawet przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu. Sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa musi być jednak oczywiste, a wznowienie postępowania – niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego.

Ze wskazanych wyżej przyczyn można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem, mające na celu stwierdzenie sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa, nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn wynikających z przepisów prawa.

Prócz wskazanych wyżej przypadków, wznowienia postępowania można żądać tylko, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego, na podstawie którego wydana została decyzja, z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą oraz gdy zostało wydane orzeczenie sądu stwierdzające naruszenie zasady równego traktowania (patrz -> ustawa z dnia 3 grudnia 2010 roku o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania), jeżeli naruszenie tej zasady miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy zakończonej decyzją ostateczną.

Podanie, termin i postępowanie…

Podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji. Wznowienie postępowania ze względu na brak udziału strony w postępowaniu, a także – ze względu na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego czy też orzeczenie o naruszeniu zasady równego traktowania – następuje na wniosek strony (choć możliwe są wyjątki). W pozostałych przypadkach istnieje możliwość, że wznowienie postępowania nastąpi także bez podania strony czyli z urzędu.

Podanie należy wnieść w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania. Jeżeli podstawą wznowienia jest brak udziału strony w postępowaniu bez jej winy – miesięczny termin do złożenia podania o wznowienie postępowania biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji.

Skargę o wznowienie postępowania w przypadku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wnosi się w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie tego orzeczenia, zaś w przypadku orzeczenia sądu o naruszeniu zasady równego traktowania – w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia.

Wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia. Postanowienie to stanowi podstawę do przeprowadzenia przez organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz – co do merytorycznego rozstrzygnięcia istoty sprawy. W przypadku, gdy organ odmówi wznowienia postępowania – na postanowienie w tym przedmiocie można złożyć zażalenie.

Organem właściwym (pomijając szczególne przypadki) jest organ administracji, który wydał decyzję w ostatniej instancji.

Po przeprowadzeniu postępowania organ wydaje decyzję o:

– odmowie uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia (czyli przesłanek wznowienia postępowania), albo

– uchyleniu decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia. Równocześnie organ wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy.

Ważne!

Nie zawsze jednak uchylenie decyzji w wyniku wznowienia będzie możliwe i to nawet, gdy w sprawie zachodzą, wskazane na początku wpisu, podstawy!

Decydujące znaczenie ma w tym aspekcie przede wszystkim upływ czasu. Uchylenie decyzji ze względu na fałszywe dowody lub popełnienie przestępstwa nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło lat dziesięć. W pozostałych przypadkach natomiast – jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat.

Prócz tego nie uchyla się decyzji w przypadku, gdy w wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej.

Gdy, w związku z wyżej wskazanymi okolicznościami, nie można uchylić decyzji, organ ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których tejże decyzji nie uchylił.

I na zakończenie…

Warto wiedzieć, że organ administracji, właściwy w sprawie wznowienia postępowania, wstrzyma z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.

Stan prawny na dzień: 24 stycznia 2019 roku.

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.