Dochodzenie roszczeń w postępowaniu nakazowym.

Przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego – postępowanie nakazowe, będące jednym z tzw. postępowań odrębnych, może stanowić korzystną drogę dochodzenia roszczeń przed sądem. Preferencyjnie ukształtowany dla wnoszącego sprawę model opłat oraz możliwość uzyskania nakazu zapłaty bez konieczności przeprowadzania rozprawy – to niektóre z cech tego postępowania. Należy jednak pamiętać, że nie każda sprawa może być rozpoznana w postępowaniu nakazowym. Więcej szczegółów – w niniejszym wpisie.

Pamiętaj o wniosku!

W postępowaniu nakazowym rozpoznane mogą być zarówno sprawy dla których właściwy jest sąd rejonowy jak i okręgowy. Postępowania nakazowego sąd nie stosuje jednak „z urzędu” tj. automatycznie, konieczny jest do tego pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie. Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym.

Korzystna opłata od pozwu.

Jak wspomniałem na wstępie – postępowanie nakazowe cechuje się preferencyjnym, oczywiście z punktu widzenia wnoszącego sprawę do sądu, „modelem” opłat sądowych. I widać to już na etapie wnoszenia powództwa – od pozwu w postępowaniu nakazowym pobierana jest jedynie czwarta część „normalnej” opłaty (choć, jak zobaczycie Państwo w drugiej części wpisu – nie jest to koniec „bonusów” dla powoda!).

Przykład.

Dochodzę kwoty 20.000 złotych. Opata od pozwu w ramach „normalnego” postępowania wyniesie 5% z 20.000 złotych tj. 1.000 złotych. Opłata od pozwu w postępowaniu nakazowym – 1/4 z 5% z 20.000 złotych tj. 250 złotych. Różnica wyniesie więc aż 750 złotych, których powód, na „starcie” sprawy, nie będzie musiał wyłożyć.

Ale nie w każdej sprawie…

Na wspomnianym posiedzeniu niejawnym sąd wyda nakaz zapłaty pod warunkiem wszakże, że powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające żądanie powoda są udowodnione załączonym do pozwu:

– dokumentem urzędowym;

– rachunkiem zaakceptowanym przez dłużnika (pod pojęciem rachunku mieści się również i faktura; akceptacja/podpis powinien pochodzić od dłużnika lub osoby go reprezentującej);

– wezwaniem dłużnika do zapłaty i jego pisemnym oświadczeniem o uznaniu długu;

– zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.

Prócz wskazanych przypadków sąd wyda nakaz zapłaty także:

– przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości;

Ważne!

Należy pamiętać o załączeniu do pozwu oryginału weksla, czeku, warrantu lub rewersu! Natomiast w przypadku, gdy prawa z weksla, czeku, warrantu lub rewersu przeszły na powoda – należy przedłożyć właściwe dokumenty uzasadniające roszczenie, chyba że przejście praw na powoda wynika bezpośrednio z weksla, czeku, warrantu lub rewersu.

– na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku – jeżeli powód dochodzi: *zapłaty świadczenia pieniężnego, *odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych lub *kwoty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz – na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów odzyskiwania należności – jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ww. ustawy.

Wreszcie – sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.

Jak Państwo widzicie – idea postępowania nakazowego sprowadza się do założenia, że podstawa faktyczna dochodzonych w tym postępowaniu roszczeń zostaje w całości udowodniona przez załączone do pozwu dokumenty. Stąd możliwość rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym i preferencje w zakresie opłat dla powoda.

A co jeśli sąd stwierdzi, że nie ma podstaw do wydania nakazu zapłaty?

W razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przewodniczący wyznacza rozprawę, chyba że sprawa może być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. W przypadku skierowania sprawy na rozprawę powód zostanie wezwany do uiszczenia brakujących 3/4 opłaty od pozwu. Jednakże! W przypadku braku wpłaty w terminie sąd ma obowiązek prowadzić sprawę bez wstrzymywania biegu postępowania, a o obowiązku uiszczenia opłaty – orzec w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu. Tak więc brak wpłaty nie wpłynie w negatywny sposób na tok postępowania, sprawa będzie przez sąd badana dalej.

Jak powinna wyglądać treść nakazu zapłaty?

Warto oczywiście wiedzieć co powinno znaleźć się w wydanym przez sad nakazie zapłaty. Otóż – wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na odpisie ww. dokumentów.

I co dalej?

Nakaz zapłaty doręczany jest następnie stronom. Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z pozwem i jego załącznikami (a także właściwym pouczeniem). Jeżeli jednak doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić ze względu na fakt, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju, sąd z urzędu uchyla nakaz zapłaty, a przewodniczący podejmuje odpowiednie czynności.

Tytuł zabezpieczenia i tytuł wykonawczy.

Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. Są to kolejne korzyści, które odnosi powód korzystając z postępowania nakazowego.

W kolejnym wpisie – o zarzutach wnoszonych przez pozwanego, w stosunku do którego wydano nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Czyli innymi słowy – o tym w jaki sposób bronić się może pozwany. Wydanie bowiem nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wcale nie musi oznaczać końca sprawy…

Polecam także wpis dot. monitoringu obrazowego w zakładzie pracy:

http://instytucje.blogspot.com/2019/02/monitoring-obrazowy-w-zakadzie-pracy.html

Stan prawny na dzień: 23 czerwca 2019 roku.

Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelarie Adwokackie w Łodzi oraz w Zduńskiej Woli.

Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.