Co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu?
Odpowiedź na tytułowe pytanie należy, moim zdaniem, rozpocząć od wskazania, że polskie prawo wyróżnia dwa stany – stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości. Konsekwencje karne jazdy „na podwójnym gazie” różnić będą się znacznie w zależności od tego, czy prowadziliśmy samochód (bo tego przypadku dotyczyć będzie wpis) „tylko” w stanie po użyciu czy też już w stanie nietrzeźwości.
Regulacja.
Mimo, iż poruszana we wpisie kwestia wydaje się być absolutnie podstawowa i bardzo często stosowana w praktyce, jej regulacja rozbita jest na kilka aktów prawnych. We wpisie będę odnosił się chociażby do przepisów Kodeksu Karnego (przepis art. 115 § 16 czy też przepisy art. 178a § 1 – 4 tego kodeksu), Kodeksu Wykroczeń, wreszcie – ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Stan po użyciu alkoholu.
Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
– stężenia we krwi od 0,2 promila do 0,5 promila alkoholu albo
– obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Prowadząc samochód w stanie po użyciu alkoholu popełniamy wykroczenie zdefiniowane w przepisie art. 87 § 1 Kodeksu Wykroczeń. Wykroczenie to podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych, dodatkowo orzeka się tutaj zakaz prowadzenia pojazdów (od 6 miesięcy do 3 lat). Warte jest podkreślenia, że orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów jest w tym przypadku obowiązkowe! Konsekwencją opisywanego wykroczenia jest również przypisanie jego sprawcy 10 punktów karnych.
Stan nietrzeźwości.
Stan nietrzeźwości w rozumieniu Kodeksu Karnego zachodzi, gdy:
– zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
– zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Prowadząc samochód w stanie nietrzeźwości popełniamy przestępstwo zdefiniowane w przepisie art. 178a § 1 Kodeksu Karnego. Sprawca tego przestępstwa podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jednakże! Jeżeli sprawca:
– był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo
– za któreś z przestępstw określonych w przepisach art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 Kodeksu Karnego popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo
– prowadził samochód w stanie nietrzeźwości w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5!
To jednak nie koniec sankcji!
Skazując za omawiane przestępstwo sąd orzeka równocześnie, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju. Co więcej – sąd ma obowiązek orzec również od sprawcy przestępstwa świadczenie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5.000 złotych (a we wskazanych wcześniej przypadkach, w których przewidziana jest surowsza kara – minimalna wysokość obowiązkowego świadczenia wynosi… 10.000 złotych!).
Z orzecznictwa sądowego…
Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2009 roku, sygn. akt: II KK 269/08.
Podsumowując…
Prowadzenie samochodu w stanie po użyciu alkoholu jest wykroczeniem, zaś w stanie nietrzeźwości – przestępstwem. Stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości różnią się przypisanym im stężeniom alkoholu. Surowsza sankcja karna wiąże się oczywiście z popełnieniem przestępstwa.
Sprawy dotyczące prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu nie są łatwe, nie są jednak równocześnie niemożliwe do „wygrania”. Kwestionując wyniki badania trzeźwości kierowcy, warto zwrócić uwagę chociażby na błąd pomiarowy użytego alkomatu, zwłaszcza, gdy badanie wskazuje na wartość „graniczną” np. między tą właściwą dla przestępstwa i wykroczenia. Nawet nie kwestionując wyniku badania, możemy starać się „ugrać” coś w sprawie. W przypadku sprawcy prowadzącego samochód w stanie nietrzeźwości warto rozważyć chociażby zasugerowanie sądowi zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego (dowiedz się więcej o możliwości zastosowania warunkowego umorzenia postępowania karnego -> http://adwokatmarczak.pl/artykuly/warunkowe-umorzenie-postepowania-karnego/). Ma ona tą zaletę, że sąd, który warunkowo umarza postępowanie karne wobec kierowcy prowadzącego w stanie nietrzeźwości, nie musi obowiązkowo orzekać świadczenia pieniężnego czy zakazu prowadzenia pojazdów! Wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne nie jest wyrokiem skazującym!
Wreszcie – warto pamiętać chociażby o możliwości ubiegania się o rozłożenie na raty świadczenia orzeczonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej!
Stan prawny na dzień: 29 października 2017 roku.
Autor: adwokat Maciej Marczak, Kancelaria Adwokacka w Łodzi i Zduńskiej Woli.
Autor nie bierze odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego artykułu. Autor wskazuje, iż zasadnym jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych. Powyższy artykuł stanowi jedynie zarys bardzo szerokiej i złożonej kwestii prawnej. Prawa autorskie zastrzeżone.
